اصول اخلاقی انتشار مقاله

نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران

 

   انتشار نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران از سال 1360 به صاحب امتیازی جهاد دانشگاهی آغاز شد. این نشریه در حال حاضربه صورت فصلنامه و با درجه علمی ـ پژوهشی توسط پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی ایران با اهداف زیر منتشر می ­شود.

   1ـ کمک به توسعه و اعتلای فعالیت­ های پژوهشی در زمینه ­های علمی، آموزشی و صنعتی شیمی­دانان و مهندسان شیمی کشور.

   2ـ فراهم نمودن زمینه­ ای برای تبادل افکار و اطلاعات بین مراکز دانشگاهی و صنعتی کشور از یک­سو و جهان علم از سوی دیگر.

   

 نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران از دریافت مقالات اصیل که دربردارنده دستاوردهای جدید در زمینه ­های شیمی و مهندسی شیمی و سایر زمینه­ های تخصصی نزدیک مرتبط بوده و یا مرور نقادانه پژوهش ­ها در یک زمینه خاص را شامل شوند، استقبال می­ کند.

 

 اصول اخلاقی نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران

 

    نشریه علمی – پژوهشی شیمی و مهندسی شیمی ایران رسالت انتخاب و انتشار با کیفیت ترین مقاله ها به زبان فارسی در حوزه های شیمی و مهندسی شیمی و سایر زمینه های مرتبط. را برعهده دارد. به منظور تحقق این هدف، منشور اخلاقی نشریه برای اعتماد سازی در فرآیند بررسی و انتشار طراحی شده است. این منشور مسئولیت ها و تعهدات دست اندکاران نشریه، نویسندگان و داوران مشخص می کند.

 

   اصول اخلاقی و حرفه ای نشریه

   1. تصمیم گیری درباره مقاله ها در هر مرحله ای بدون توجه به علایق و باورهای سیاسی، شخصی، نژادی، مذهبی، قومی و ... نویسنده / نویسندگان انجام می شود.

   2. نشریه در رد یا قبول، ویرایش یا اصلاح مقاله های دریافتی آزاد است و حق هرگونه ویرایش در مقاله را در هر مرحله پیش از انتشار برای خود محفوظ می‌دارد.

   3. در صورتی که برای نشریه هر گونه تخلف و تقلب از جانب نویسنده / نویسندگان مقاله در خصوص رعایت حقوق معنوی و مادی اثر محرز شود، ناشر نشریه هرگونه پیگیری قانونی را برای خود محفوظ می داند.

   4. انتشار مقاله های دریافتی الزاماً به‌معنای هم‌رأی بودن با نویسندگان نیست و نشریه مسئولیتی در این زمینه ندارد.

   5. دفتر نشریه هیچ­ گونه مسئولیتی در قبال خطرات احتمالی (مسمومیت، آتش ­سوزی، انفجار و ...) ناشی از به کارگیری مواد شیمیایی و روش­ های ذکر شده در مقالات را بر عهده نمی ­گیرد. بدین جهتلازم است نویسندگان محترم مقالات کلیه مواردی را که نیاز به رعایت نکات ایمنی خاص دارد تعیین نمایند.

 

   اصول اخلاقی برای نویسندگان

   1. مقاله باید حاصل پژوهش ها و تجربه ها و یا مطالعات و بررسی های اصیل نویسندگان باشد و چه کل و چه بخشی از مقاله، به زبان فارسی یا هر زبان دیگری، نباید قبلاً در جای دیگری (به جز به صورت خلاصه در همایش های علمی) منتشر شده یا برای انتشار پذیرفته شده باشد. نویسندگان متعهد می شوند که تا اخذ پاسخ نهایی از دفتر نشریه، آن را برای سایر نشریات داخلی و خارجی ارسال ننمایند. همچنین نویسنده بعد از چاپ  مقاله در این نشریه، مجاز به انتشار مقاله یا بخش هایی از آن در مجلات دیگر نیست

   2. مقاله باید منشأ و اصالت هر یک از مجموعه داده های به کار گرفته شده را مشخص کند. نویسندگان باید کار و ایده های خود را به طور صریح بیان کنند، حتی زمانی که به طور عینی در مقاله بازنویسی و نقل قول از نویسنده دیگر است، این مطالب باید درداخل " علامت نقل قول " قرار گیرد.    

   3. همه نویسندگان مقاله در مورد اصالت اثر مسئول هستند. حق ارزیابی موارد سرقت علمی برای نشریه محفوظ است.هرگونه سرقت علمی یا سایر رفتارهای غیراخلاقی منجر به حذف مقاله از فرایند داوری خواهد شد.

   برخی شکل های سرقت علمی: 

  • ثبت مقاله دیگری به نام خود.
  • کپی برداری یا تکرار بخش های قابل توجهی از مقاله دیگر.
  • طرح نتایج حاصل از پژوهش های دیگران به نام خود.
  • چاپ مکرر مقاله توسط نویسنده واحد در چند نشریه.
  • بیان نتایج نادرست و خلاف یافته های علمی یا تحریف نتایج حاصل از پژوهش.
  •  استفاده از داده های نامعتبر یا دستکاری در داده های پژوهش.

   4. نویسنده / نویسندگان به منظور حفظ حقوق معنوی موظف به رعایت قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348/11/11 مجلس شورای ملی می باشند. همچنین نویسنده عهده دار مکاتبات (و همکاران) تضمین می‌نماید که  مقاله حقوق مالکیت معنوی هیچ شخص حقیقی یا حقوقی را در داخل و خارج از کشور نقض نمی‌کند. همچنین  مسئولیت کامل حقوق و مالکیت معنوی نرم ­افزارهای تخصصی، پتنت ­ها و استانداردهای استفاده شده در مقاله بر عهده نویسنده می ­باشد.

   5. تمامی مسئولیت حقوقی مقاله ارسال شده بر عهده نویسنده / نویسندگان آن مقاله می باشد. مسئولیت صحت مطالب و محتوای کل مقاله بر عهده نویسندگان است بنابراین نویسندگان مسئول نوشته­ ها، نتایج و نظرات خود هستند.

   6. نویسندگان متعهدند تا نمایی دقیق از پژوهش انجام شده و نیز بحث عینی در خصوص اهمیت پژوهش، ارائه کنند. نویسندگان باید یافته های خود را به طور کامل گزارش کنند و نباید داده هایی را که مرتبط با متن یا ساختار پرسش های پژوهش هستند، را حذف کنند. نتایج باید صرف نظر از آنکه پیامدهای مورد انتظار را تأیید می کنند یا با آنها درتناقض هستند، گزارش شوند.

   نویسندگان باید دقت ویژه در ارائه خواص یا ویژگی های مرتبط با پژوهش خود یا یافته ها و تفسیر آنها را داشته باشند. مفروضات بنیادین، نظریه ها، روش ها، شاخص ها و طرح های پژوهش مرتبط با یافته ها و تفسیرهای کار آنها، باید آشکار و عنوان شوند. مقاله باید حاوی جزییات و منابع کافی باشد، به طوری که امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعه داده های یکسان برای تکرار پژوهش وجود داشته باشد.

   همچنین لازم است نویسندگان کلیه مواردی را که نیاز به رعایت نکات ایمنی خاص دارد تعیین نمایند.

   7. ذکر مطالب از سایر نشریات و منابع می بایست به شکل صحیح و دقیق و بر اساس استاندارد APA صورت گیرد.  استفاده از نتایج منتشر نشده تحقیقات و پژوهش های دیگران در مقاله می بایست با رضایت و اجازه صاحبان مادی و معنوی آن صورت گیرد.

   8. نویسنده می بایست در هر زمانی که متوجه هر گونه خطا و بی دقتی مهم در مقاله خود شود، به سرعت سردبیر را در جریان آن قرار داده، برای بازبینی یا اصلاح مقاله همکاری کند و نسبت به اصلاح آن اقدام نماید و یا مقاله را بازپس گیرد.  اگر نویسنده یا ناشر توسط شخص یا فرد ثالث دریابد که کار انتشار یافته اشتباهی مهم و جدی دارد. نویسنده متعهد است تا به سرعت نسبت به بازبینی یا اصلاح مقاله یا فراهم سازی شواهد برای سردبیر، دال بر صحت و درستی مجتوای مقاله اقدام نماید.

   9. فرد مسئول مقاله کسی است که در آماده سازی، طراحی و انجام پژوهش و  تهیه و تدوین مقاله سهم عمده ای را به عهده داشته است و نویسنده عهده دار مکاتبات باید رضایت همه نویسندگان همکار را برای ارسال مقاله به نشریه و انتشار آن کسب کند. 

   10. ذکر نام نویسنده مسئول و همکاران در مقاله الزامی است. همچنین می بایست از درج اسامی غیرمرتبط در مقاله پرهیز شود. نویسندگان باید به طور معمول، نام دانشجو را به عنوان نویسنده همکار در مقالاتی که نویسندگان متعدد دارد و تاحد زیادی برگرفته از پایان نامه یا رساله دانشجو است، را بیاورند. تمامی افرادی که نام آنها به عنوان همکار در مقاله اعلام می شود، در این فعالیت علمی مشارکت داشته‌اند و حقوق کلیه افرادی که در انجام پژوهش و نگارش مقاله مشارکت و همکاری داشته‌اند باید رعایت شود.

   به عبارت دیگر درج نام نویسندگان در مقاله به منزله نقش اساسی ایشان در تدوین مقاله است، درصورتی که نویسندگان مقاله در تدوین مقاله نقشی نداشته اند و از نام آنها سوء استفاده شده باشد، لازم است مراتب را بی درنگ از طریق ایمیل اطلاع دهند. همه نویسندگان مقاله باید در کار پژوهش مساعدت و همکاری جدی داشته و در برابر نتایج و اعتبار کار پاسخگو باشند.  

   11. نویسندگان باید در تجدید نظر و انجام اصلاحات مقاله سریع و مناسب عمل کنند. اگر نویسنده ای نمی تواند در سررسید زمانی تعیین شده عمل کند، باید هر چه زودتر با سردبیر برای تعیین مدت زمان بیشتر یا انصراف از فرآیند ارزیابی تماس بگیرد. 

   تذکر: مقاله پذیرفته ­شده برای چاپ در نشریه بعد از مراحل ویرایش به منظور تصحیح، به نویسنده عهده دار مکاتبات ارسال می­ شود. وی باید آن را به دقت بررسی و تصحیح کرده و پس از امضا در سامانه بارگذاری نماید. بنابراین تأیید نهایی مقاله برای چاپ در نشریه توسط وی انجام می ­شود و پس از آن هیچ ادعایی قابل پذیرش نخواهد بود.

   12. نویسندگان نباید مقاله ای را ارسال کنند که قبلا برای این مجله ارسال شده، تحت ارزیابی قرارگرفته و پس از ارزیابی رد شده است. اگر نسخه اولیه قبلا رد شده و نویسنده مایل است تا نسخه ای اصلاح شده از مقاله را برای ارزیابی ارسال کند، توجیه ارسال مجدد مقاله، باید به طور شفاف توسط نویسنده برای سردبیر مجله مطرح و عنوان شود. تنها تحت شرایط خاصی، اجازه ارسال دوباره مقاله برای بار دوم وجود دارد.

   13ـ نویسنده عهده دار مکاتبات (و همکاران) موافقت می‌نمایند که در صورت پذیرش مقاله ارائه شده، کلیه حقوق چاپ و نشر مقاله به نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران انتقال می‌یابد.

   14. حذف و یا اضافه کردن و یا تغییر ترتیب نویسندگان و همچنین تغییر نویسنده عهده­ دار مکاتبات در طول فرایند بررسی، داوری و پذیرش مجاز نیست.

 

   اصول اخلاقی برای داوران 

   1. ارزیابی و بررسی، فعالیتی حرفه ای برای مجلات است که ارزش کل حرفه را فراهم ساخته و باید ترغیب شود. به طور معمول انتظار می رود که پژوهشگرانی که مقالات خود را به مجله ارسال می کنند، به طور متقابل دعوت مجله برای ارزیابی مقالات را بپذیرند.

   2. داوران به سردبیر و اعضای هیأت تحریریه در اتخاذ تصمیم در پذیرش یا رد مقاله کمک نموده و با اعلام نظر ارسال اصلاحیه در ارتقای مقاله نویسندگان سهیم می‌باشند.

   3. داوری مقالات می بایست بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی باشد، و نظرات با وضوح و روشنی بیان شود. در ارزیابی مقاله و طرح توصیه ها برای نویسندگان، داور باید همواره به خاطر داشته باشد که ارزیابی در قضاوت علمی تأثیر گذار است. داور باید با نویسنده و سردبیر درباره نگرانی هایی که در مورد مقاله دارند، صادق باشد. داور موظف‌ است درصورت مشاهدة هر گونه شباهت یا هم‌پوشانی بین اثر ارسالی و مقاله‌ای دیگر، مراتب را به سردبیر اطلاع دهد.

   داور باید قضاوت علمی خود را به میزان کافی تشریح و از آن حمایت کند. یعنی باید جزییات و اطلاعات کافی برای توجیه توصیه های خود به نویسنده را برای سردبیر فراهم سازد. 

   4. داور باید مقاله را به طور عینی، بی طرفانه، عادلانه و حرفه ای ارزیابی کند. داور باید از سوگیری های شخصی در توصیه ها و قضاوت های خود اجتناب کند و اکیداً از اعمال علایق و باورهای سیاسی، شخصی، نژادی، مذهبی، قومی و ... در داوری مقالات خودداری کند.

   5. امتناع و رد درخواست ارزیابی یک مقاله برحسب زمان یا موقعیتی ممکن است لازم باشد. برای مثال، داوری که احساس عدم صلاحیت کافی برای قضاوت در مورد مقاله پژوهشی می کند، باید از ارزیابی مقاله امتناع کند. در صورتی که داور نسبت به ذی نفع بودن یا متضرر بودن خود نسبت به مقاله مورد داوری آگاهی یابد، نباید آن مقاله را داوری نماید و مراتب را به دبیر/سردبیر دهد.

   6. نشریه یک فرایند ارزیابی مخفی دارد. داوران باید به محرمانه بودن فرایند ارزیابی احترام بگذارند. تشخیص این مسئله که مقاله محرمانه است، اهمیت  دارد. داوران از نوشتن، گفتن یا انجام دادن هر چیزی که می تواند هویت آنها را برای نویسنده روشن سازد، خودداری کنند.

   داوران نباید در مورد مقاله با کسی غیر از دبیر/سردبیر مجله بحث کنند و نیز نباید اطلاعات مقاله را بدون اجازه در اختیار کسی بگذارند. اگر داوران به عمل خلافی مشکوک هستند، باید سردبیر را به طور محرمانه آگاه سازند و نباید نگرانی های خود را تا زمان اعلام رسمی مجله، با سایر بخش ها و افراد در میان بگذارند.

   7. داوران باید در ارزیابی ها و داوری های خود سریع عمل کنند. اگر داوری به دلیل مسافرت، عدم دسترسی به کامپیوتر یا اینترنت، مرتبط نبودن مقاله ارسالی با حوزه تخصصی وی، کمبود وقت و ...... نتواند مقاله ارسالی را در سررسید زمانی تعیین شده داوری نماید، باید هر چه زودتر با دبیر/سردبیر برای تعیین مدت زمان بیشتر یا پیشنهاد داوران جدید تماس بگیرد. 

 

منابع

 

    1. https://ije.ut.ac.ir/journal/process?ethics

    2. http://pr.ripi.ir/journal/process?ethics

    3. http://cell.ijbio.ir/journal/process?ethics

    4. http://journal.bpj.ir/journal/process?ethics

    5. http://adab.guilan.ac.ir/journal/process?ethics